Παραδοσιακό παιχνίδι και διαδικασία μάθησης.

Παραδοσιακό παιχνίδι και διαδικασία μάθησης.


Στην αρχή της σχολικής χρονιάς εφαρμόζουμε ένα σχέδιο δράσης με το γενικό τίτλο «Παιχνίδια που έπαιζαν και παίζουν τα παιδιά στην πατρίδα μας και σ΄ όλο τον κόσμο».

Το σχέδιο δράσης καλείται ν’ ανταποκριθεί στις ανάγκες των παιδιών για δράση – ικανοποίηση, συνεργασία μεταξύ των μαθητών, ανάπτυξη αυτογνωσίας και αλληλοσεβασμού, δημιουργική έκφραση, μάθηση και πρόληψη των μαθησιακών δυσκολιών, ενίσχυση των μαθητών που αντιμετωπίζουν δυσκολίες, αλλά και ψυχαγωγία των παιδιών.

Γενικοί στόχοι του σχεδίου είναι:

• Να ενισχυθούν οι μαθητές με χαμηλές επιδόσεις.

• Να διαμορφώσουν θετική στάση για την εκπαιδευτική διαδικασία, προσφέροντας καινούρια περιβάλλοντα μάθησης.

• Να αναπτύξουν δεξιότητες επίλυσης προβληματικών καταστάσεων.

• Να ικανοποιηθούν οι ανάγκες μαθητών για δράση, έρευνα, συνεργασία, ψυχαγωγία, κοινωνικότητα.

• Να αναπτύξουν πρωτοβουλίες, ν’ αναπτύξουν αυτοπεποίθηση και πίστη στις δυνατότητες τους, να νιώσουν χαρά και ικανοποίηση.

Ειδικότεροι στόχοι:

• Να γνωρίσουν παιχνίδια άλλων εποχών και άλλων λαών.

• Να αξιοποιούν τον ελεύθερο χρόνο τους, δημιουργώντας παρέες και σχέσεις άμιλλας.

• Να έρθουν σε επαφή και με ανθρωπογεωγραφικά στοιχεία των περιοχών της χώρας μας ή των χωρών από όπου θα βρουν τα παιχνίδια.

Δραστηριότητες:

• Οι μαθητές βρίσκουν βιβλία με θέμα «Παιχνίδια απ’ όλο τον κόσμο» ή «Παραδοσιακά παιχνίδια» (και με τη βιβλιογραφική υποστήριξη μας).

• Ρωτούν τους μεγαλύτερους τους (παππούδες, γιαγιάδες κλπ), για να έρθουν σε επαφή με τις παιδικές μνήμες οικείων προσώπων.

• Καταγράφουν και περιγράφουν παιχνίδια που τους ζητά το θέμα και φυσικά η καταγραφή αυτή είναι απόλυτα ελεύθερη για τα παιδιά και οδηγείται μόνο από το πόσο τους άρεσαν ή τους εντυπωσίασαν αυτά τα παιχνίδια που αποφάσισαν να καταγράψουν.

• Βιντεοσκοπούν παιχνίδια από τηλεοπτικές παιδικές εκπομπές και τα προβάλλουν στην τάξη.

• Καταγράφουν παραλλαγές του ίδιου παιχνιδιού σε άλλες περιοχές της χώρας μας ή σε άλλες χώρες, ενώ ταυτόχρονα βρίσκουν ομοιότητες και διαφορές.

• Αποδίδουν σε γραπτό κείμενο το παιχνίδι και τους κανόνες του.

• Βρίσκουν στο χάρτη περιοχές της χώρας μας ή άλλες χώρες που είναι η πηγή προέλευσης των παιχνιδιών που κατέγραψαν. Προσπαθούν να κάνουν νοερά ένα φανταστικό ταξίδι στις περιοχές και στις χώρες αυτές.

• Συγκεντρώνουν πληροφορίες για τις περιοχές της χώρας μας ή τις άλλες χώρες, τις οποίες παρουσιάζουν στην τάξη τους.

• Το παραδοσιακό μας παιχνίδι «κράτη»[24] θα βοηθήσει να βάλουν (και με την παρέμβαση μας) κάποιους νέους κανόνες, ώστε το παιχνίδι να γίνει το εργαλείο με το οποίο θα έρχονται σε επαφή τα παιδιά με τα παιχνίδια των άλλων περιοχών της πατρίδας μας ή των άλλων λαών.Το παιχνίδι παιζόταν συνοπτικά ως εξής: Τα παιδιά σκάβουν οκτώ έως δέκα λάκους στη σειρά, τέσσερα δάκτυλα απόσταση ο ένας από τον άλλο και βάθος τόσο όσο να χωράει ένα μεσαίο τόπι. Από τη μια μεριά του λάκου και από την άλλη και σε απόσταση δέκα μέτρων χαράζουν δυο γραμμές. Στο πλάι κάθε λακκούβας δώδεκα πετρούλες-κεραμιδάκια. Καθένας λοιπόν έχει τον λάκκο του και ονοματίζει τον εαυτό του με το όνομα μιας χώρας. Το παιδί, που η μπάλα πέσει στη λακκούβα του, αρχίζει να κυνηγά μια “άλλη χώρα” για την πετύχει μέσα στα όρια των δυο γραμμών. Αν την πετύχει τότε ένα κεραμιδάκι μπαίνει στην λακκούβα της χώρας που πέτυχε ή αν αστοχήσει ένα κεραμιδάκι μπαίνει στη δική του λακκούβα. Όποιο παιδί – χώρα γέμιζει το λάκκο του με τις δώδεκα πέτρες χάνει και η ποινή που του επιβάλλεται είναι να του ρίξουν το τόπι σβουριχτό από δυο φορές ο κάθε παίχτης και από μικρή απόσταση. Αν κάθε φορά τα παιδιά ονοματίζονται με χώρες από τις χώρες προέλευσης των παιχνιδιών που βρήκαν και αλλάζοντας μόνο την ποινή του παιχνιδιού από την τιμωρία του παίκτη με τους δώδεκα βόλους στο λάκκο του, σε επιβράβευση του παίκτη με τους λιγότερους βόλους στο λάκο του τη στιγμή που θα γεμίσει ο λάκος μιας χώρας με δώδεκα βόλους, θα γίνει το παιχνίδι μέσο για να γνωρίσουν οι μαθητές τα παιχνίδια και των άλλων λαών, μια και θα παίζεται το παιχνίδι της χώρας που κερδίζει. Ο παραπάνω κύκλος παιχνιδιών («κράτη» – παιχνίδι χώρας που κέρδισε) θα μας βοηθήσει να πετύχουμε τους στόχους που θέσαμε αρχικά (να έρθουν σε επαφή τα παιδιά με το σύνολο των κρατών, μια και τα παιδιά θα αλλάζουν κάθε φορά χώρα και να παίξουν τα παιδιά το σύνολο των παιχνιδιών που θα έχουν βρει).

• Βέβαια στη διάρκεια του σχεδίου δράσης τα παιδιά θ’ αναγκαστούν να κατασκευάσουν από απλά υλικά μερικά “μέσα” που θα του χρειαστούν για να παίξουν τα παιχνίδια που έχουν βρει και καταγράψει.

Οι μαθητές / τριες για την καλύτερη διεξαγωγή του σχεδίου δράσης μπορούν να ενισχυθούν με διάφορα υλικά όπως: βιβλία, slides, video, κασέτες εικόνας και ήχου, μηχανή προβολής και διάφορα αναλώσιμα για τις κατασκευές τους.

Τα παιδιά χωρισμένα σε ομάδες συγκεντρώνουν τα υλικά τους και δουλεύουν πάνω στο θέμα τους, συζητώντας τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν. Στο τέλος παρουσιάζουν τη δουλειά τους στις υπόλοιπες ομάδες και ίσως και σ’ ολόκληρο το σχολείο πραγματοποιώντας μια ημερήσια εκδήλωση – πανηγύρι, μαθαίνοντας στα άλλα παιδιά των άλλων τάξεων τα παιχνίδια που έχουν βρει (χωρίς να σημαίνει ότι και καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου τα άλλα παιδιά δεν θα ‘χουν μάθει γι’ αυτά τα παιχνίδια, μια και θα τα βλέπουν που παίζονται στην αυλή του σχολείου τους ή και στην γειτονιά τους).

Συνοψίζοντας όλα τα παραπάνω καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι το παραδοσιακό παιχνίδι με οποιαδήποτε μορφή το συναντάμε είναι μοχλός για άμεση και δημιουργική ενασχόληση των παιδιών και συνδυάζεται πάρα πολύ καλά με τις εκπαιδευτικές διαδικασίες μάθησης που υπάρχουν στο σημερινό σχολείο.

1.2 ΘΕΑΤΡΙΚΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ

Μια άλλη μορφή παιχνιδιού, η οποία είναι απαραίτητο να «εμφανίζεται», να λειτουργεί μέσα στο σχολείο και να κατέχει σημαντική θέση στο πρόγραμμα των μαθημάτων και σε όλη την εκπαιδευτική διαδικασία, είναι το Θεατρικό Παιχνίδι.

Πρόκειται για ένα δημιουργικό γεγονός, που προσφέρει άμεση απόλαυση στο παιδί, παράλληλα όμως μπορεί να λειτουργήσει σαν ένα μέσο έκφρασης και δημιουργίας, καθώς επίσης και σα μέσο προσέγγισης της θεατρικής τέχνης. Το σπουδαιότερο είναι πως όλα αυτά γίνονται μέσα από την πράξη των ίδιων των παιδιών. Οι μαθητές δεν είναι απλοί δέκτες κάποιας θεωρίας αλλά αντίθετα, με τη συμμετοχή τους στην όλη διαδικασία «ανακαλύπτουν μόνοι τους ένα ρόλο που τον χρησιμοποιούν για να επικοινωνήσουν με τους άλλους.»[16] Μέσα από το Θ.Π ευαισθητοποιείται η φαντασία των παιδιών, αυξάνεται η δημιουργικότητά τους και δοκιμάζουν να επικοινωνήσουν με τους γύρω τους με άλλον τρόπο διαφορετικό από αυτόν που έχουν συνηθίσει. Το κυριότερο όμως είναι ότι επικοινωνούν μέσα από τα συναισθήματά τους. Τα παιδιά χρησιμοποιούν τα συναισθήματα και τη φαντασία τους, δύο στοιχεία απαραίτητα για να μπορέσει κάποιος να δημιουργήσει.

Από τη στιγμή που μιλάμε για Θεατρικό Παιχνίδι στα πλαίσια της εκπαιδευτικής δραστηριότητας, πρέπει να σημειώσουμε πως αυτό στηρίζεται στη δυναμική της ομάδας και την ψυχολογία της αλληλεπίδρασης. Πρέπει, επομένως, να υπάρχουν κάποιες βασικές προϋποθέσεις, για να μπορέσει να λειτουργήσει και να πετύχει τους στόχους του. Είναι απαραίτητο να υπάρχει μεταξύ των μελών της ομάδας επικοινωνία και εμπιστοσύνη, γιατί χωρίς αυτές το Θεατρικό Παιχνίδι δεν μπορεί να αναπτυχθεί. Το Θ.Π είναι κι αυτό ένα μέσο στα χέρια του δασκάλου, που μπορεί να το χρησιμοποιήσει όταν και όπως αυτός κρίνει, για να κάνει τη διαδικασία της μάθησης πιο ευχάριστη κι αποτελεσματική. Είναι, επομένως, ανάγκη να εξετάσουμε τη σημασία του μέσου αυτού στην εκπαιδευτική διαδικασία αλλά και τους στόχους του.

Πρώτα-πρώτα με το Θεατρικό Παιχνίδι μπορούμε να αλλάξουμε και να διαφοροποιήσουμε τον κλασσικό τρόπο διδασκαλίας των μαθημάτων, χωρίς να ξεφεύγουμε από τα πλαίσια του αναλυτικού προγράμματος, αλλά αντιθέτως κάνοντας πιο ζωντανή κι ευχάριστη την ίδια την εκπαιδευτική διαδικασία. Το Θεατρικό Παιχνίδι είναι ένα μέσο αυτογνωσίας, γιατί μέσα από αυτή τη δραστηριότητα το παιδί ενθαρρύνεται και ανακαλύπτει ικανότητες κι εμπειρίες, τις οποίες αναπτύσσει μέσα από το κοινό παίξιμο με την ομάδα. Με το παιχνίδι το παιδί κάνει πράξη την καθημερινή ζωή, τα βιώματα και το συναισθηματισμό του, με αποτέλεσμα να συνειδητοποιεί έννοιες και καταστάσεις και να βλέπει το ρόλο που το ίδιο μπορεί να παίξει, έτσι ώστε με τη δική του συμμετοχή να δίνει χαρά και ικανοποίηση τόσο στον εαυτό του όσο και στους άλλους.

Το Θεατρικό Παιχνίδι βοηθά ιδιαίτερα στη γλωσσική ανάπτυξη του παιδιού, διότι είναι υποχρεωμένο να επικοινωνήσει, να εκφραστεί με λέξεις και να εκφράσει τα συναισθήματά του, τις γνώσεις του, τις κινήσεις του, καθώς επίσης να γνωρίσει καλύτερα το σώμα του και να μάθει να λειτουργεί στο χώρο σε σχέση μ’ αυτό. Του δίνεται επίσης η ευκαιρία να ασκηθεί στην παραγωγή κειμένων, προφορικών και γραπτών. Εντάσσοντας το Θ.Π στην εκπαιδευτική διαδικασία μπορούμε να ωφεληθούμε πολλαπλά, διότι έχει σαν σκοπό κι επιδιώκει να βοηθήσει το παιδί να ανακαλύψει και να εκφράσει τις δημιουργiκές του ικανότητες, να βελτιώσει τις σχέσεις του με τους άλλους μαθητές, αλλά και γενικότερα με το κοινωνικό περιβάλλον. Βοηθάει επίσης το παιδί να αναπτύξει πρωτοβουλίες και ελευθερία στην έκφρασή του, να ενθαρρυνθεί στην παρατήρηση, να βρίσκει μόνο του λύσεις για τα προβλήματά του, να βελτιώσει το λεξιλόγιο και την έκφρασή του.

Συνοψίζοντας μπορούμε να πούμε πως το Θεατρικό Παιχνίδι, όπως όλα τα παιχνίδια που παίζουν τα παιδιά, στηρίζεται πάνω στις ανάγκες και τα ενδιαφέροντα του παιδιού και γι’ αυτό ακριβώς το λόγο η αξία του στην εκπαιδευτική διαδικασία είναι πολύ μεγάλη.

Παρακάτω παραθέτουμε μερικά παραδείγματα, για να γίνουν πιο κατανοητά όσα έχουμε προαναφέρει.



Θεατρικό Παιχνίδι και διαδικασία μάθησης.



ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ 1ο

ΘΕΜΑ: «Η ζωή των πουλιών.»

ΣΤΟΧΟΣ: Η εμπέδωση της ενότητας στο μάθημα «Εμείς κι ο κόσμος». (Τα πουλιά, πώς ζουν-πώς αναπαράγονται κλπ.)

ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ: Διαμόρφωση περιβάλλοντος –Σωματική έκφραση- Κατευθυνόμενοι αυτοσχεδιασμοί.

Α΄ φάση. Παιχνίδια σωματικής έκφρασης.

Υπάρχει ένα διαμορφωμένο περιβάλλον. Έχουμε μετακινήσει τα έπιπλα, έτσι ώστε να υπάρχει ελεύθερος χώρος για δράση κι έχουμε κρεμάσει και τοποθετήσει στο χώρο μερικά υφάσματα, έτσι ώστε να διαμορφώνεται ένα φανταστικό περιβάλλον. Ακούγονται φωνές πουλιών από κασέτα.

Χαλαρώνουμε για λίγα λεπτά τα παιδιά, πριν μπουν στην αίθουσα, και τα προετοιμάζουμε στην ιδέα του παιχνιδιού, έτσι ώστε να μπουν σ’ ένα «φανταστικό δάσος», όπου κατοικούν χιλιάδες πουλιά. Τα παιδιά μπαίνουν σιγά -σιγά, για να μην τρομάξουν τα πουλιά, και τα ζητάμε να περπατήσουν προσεκτικά στο χώρο, προσπαθώντας με τη φαντασία τους να δουν και να αισθανθούν το δάσος. Στη συνέχεια ο ήχος αλλάζει, μπαίνει μουσική κι όλα τα παιδιά μεταμορφώνονται σε πουλιά, διαλέγοντας το καθένα τι πουλί θέλει να είναι. Στη συνέχεια κινούμαστε όλοι μέσα στο χώρο σαν να είμαστε πουλιά με ανάλαφρες κινήσεις των φτερών μας, δίνοντας την αίσθηση πως το σώμα μας δεν έχει βάρος. Φυσικά όλη αυτή η διαδικασία του παιχνιδιού γίνεται με τη διακριτική καθοδήγηση του δασκάλου- εμψυχωτή, ο οποίος γίνεται «αφηγητής» και κατευθύνει τα παιδιά, εκμεταλλευόμενος τα ερεθίσματα που τα ίδια τα παιδιά του δίνουν.

Β΄ φάση. Στη φάση αυτή έχουμε τους κατευθυνόμενους αυτοσχεδιασμούς, τη σωματική έκφραση και τη διαμόρφωση του περιβάλλοντος.

Κάθε πουλί πετά μέσα στο δάσος από το ένα μέρος στο άλλο ψάχνοντας για τροφή, ενώ κάθε φορά που η μουσική σταματά, πρέπει να βρει ένα κλαδί για να καθίσει.

Τα πουλιά πετούν μόνα τους ψάχνοντας να βρουν το ταίρι τους, κάνοντας διάφορες κινήσεις και παιχνίδια, για να γνωριστούν μεταξύ τους και να ταιριάξουν, έτσι ώστε στο τέλος να χορεύουν ανά ζεύγη και να αρχίσουν από κοινού την επόμενη δραστηριότητά τους, που θα είναι η εύρεση χώρου και υλικών για την κατασκευή της φωλιάς τους, μέσα στην οποία θα πρέπει να βάλουν τα αυγά τους και να μεγαλώσουν τα πουλάκια τους, αναπαραστώντας τη διαδικασία της ανατροφής και προστασίας των μικρών τους.

Το παιχνίδι μπορεί στη συνέχεια να εμπλουτιστεί με την ύπαρξη κινδύνων, όπως εχθρικών ζώων ή ακόμη και ανθρώπων κυνηγών, όπου με αυτόν τον τρόπο θα τροφοδοτηθεί η δράση στα παιδιά με ένα καινούριο ερέθισμα. Το παιχνίδι θα συνεχισθεί μέχρι να ξεπερασθεί ο κίνδυνος και τα πουλιά θα ζήσουν μια ήσυχη ζωή.

Με το παιχνίδι αυτό καταφέρνουμε να εμπεδώσουν τα παιδιά πάρα πολλές γνώσεις για τα πουλιά και τη ζωή τους, που διαφορετικά μόνο θεωρητικά θα αποκτούσαν. Παράλληλα τα παιδιά χρησιμοποιούν τη φαντασία τους, παίζουν, κινούνται, εκφράζουν συναισθήματα, βρίσκουν μόνα τους λύσεις και δίνουν απαντήσεις στους προβληματισμούς τους, βιώνουν τα περιβαλλοντικά μηνύματα και, κυρίως, νιώθουν τη χαρά της συμμετοχής στο παιχνίδι.



ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ 2ο

ΘΕΜΑ: « Η λαϊκή αγορά».

ΣΤΟΧΟΣ: Η εμπέδωση της ενότητας: «Σύνολα- υποσύνολα» στο μάθημα της Αριθμητικής της Δ΄ τάξης.

ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ: Διαμόρφωση περιβάλλοντος-Σωματική έκφραση-Κατευθυνόμενοι αυτοσχεδιασμοί.

Α΄ φάση. Διαμόρφωση περιβάλλοντος -Σωματική έκφραση.

Τα παιδιά διαμορφώνουν το χώρο, έτσι ώστε να παρουσιάζει την εικόνα μιας λαϊκής αγοράς. Τοποθετούν τα θρανία –πάγκους, ντύνονται ανάλογα, παρουσιάζουν τα εμπορεύματά τους και γενικά ζωντανεύουν τη λαϊκή αγορά και την ατμόσφαιρα που επικρατεί σ’ αυτήν.

Στη συνέχεια χωρίζουν και τοποθετούν σε καφάσια και δίσκους τα φρούτα, τα λαχανικά και τα άλλα τρόφιμα και αντικείμενα, που μπορεί να βρει κάποιος σε μια λαϊκή αγορά.

Β΄ φάση. Κατευθυνόμενοι αυτοσχεδιασμοί.

Τα παιδιά δημιουργούν σύνολα και υποσύνολα, για να ζωντανέψουν κάποια αγαθά από τη λαϊκή αγορά, αυτοσχεδιάζοντας και χρησιμοποιώντας τους εαυτούς τους. Με την καθοδήγηση του δασκάλου-εμψυχωτή, αυτοσχεδιάζουν προσπαθώντας να πουλήσουν τα εμπορεύματά τους, ενώ άλλα παιδιά υποδύονται τους πελάτες, που αγοράζουν ή επεξεργάζονται τα εμπορεύματα, δημιουργώντας έτσι νέα σύνολα ή υποσύνολα.

Μέσα από το παιχνίδι και τη δραστηριοποίησή τους αυτή, τα παιδιά θα καταφέρουν να εμπεδώσουν και να κάνουν κτήμα τους τη γνώση της έννοιας του συνόλου και του υποσυνόλου, μ’ έναν τρόπο διασκεδαστικό και ξεκούραστο, πράγμα το οποίο θα τα βοηθήσει να δουν με άλλο «μάτι» την εκπαιδευτική διαδικασία, ενώ κι οι πιο αδύνατοι μαθητές θα νιώσουν πιο άνετα και θα καταφέρουν να εμπεδώσουν τη γνώση με διαφορετικό τρόπο που θα τους ικανοποιήσει και θα τους κάνει να συμμετέχουν με μεγαλύτερη άνεση στις επόμενες μαθησιακές δραστηριότητες.



ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ 3ο

ΘΕΜΑ: « Υδροβιότοποι.»

ΣΤΟΧΟΣ: Η εμπέδωση της ενότητας «Πώς ο άνθρωπος καταστρέφει το περιβάλλον.» στο μάθημα «Εμείς κι ο κόσμος.» (Καταστροφή των υδροβιότοπων.)

ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ: Διαμόρφωση περιβάλλοντος- Σωματική έκφραση- Κατευθυνόμενοι αυτοσχεδιασμοί.



Α΄ φάση. Παιχνίδια σωματικής έκφρασης. Σ’ ένα ήδη κατάλληλα διαμορφωμένο περιβάλλον με την ανάλογη μουσική υπόκρουση, παρουσιάζεται το ξημέρωμα στον υδροβιότοπο και το ξύπνημα της φύσης. Ένα παιδί, που παριστάνει τον ήλιο, εμφανίζεται σ’ ένα ψηλότερο σημείο και με αργά βήματα προχωράει προς το κέντρο, όπου δύο άλλα παιδιά- «νούφαρα» του αφαιρούν τον κίτρινο μανδύα και τον απλώνουν πάνω στα νερά της λίμνης. Παράλληλα με την καθοδήγηση του εμψυχωτή δασκάλου ακούγονται κελαηδίσματα, κοάσματα βατράχων από άλλα παιδιά, καθώς επίσης και τα νερά της λίμνης που κινούνται ήρεμα, το θρόισμα των φύλλων, πάντα με ανάλογη μουσική.

Στη συνέχεια με την καθοδήγηση του δασκάλου και την κατάλληλη μουσική υποστήριξη, παρουσιάζονται τα νούφαρα, τα βατραχάκια, που παίρνουν τη θέση τους μέσα και γύρω από τη λίμνη, οι αργυροπελεκάνοι, οι οποίοι πετούν από τις φωλιές τους γύρω από τη λίμνη, κάνουν διάφορους σχηματισμούς κι επιστρέφουν. Κάτι ανάλογο κάνουν και τα υπόλοιπα ζώα του υδροβιότοπου, δηλαδή οι ερωδιοί, οι πάπιες, οι χήνες κ.λ.π.



Β΄ φάση. Στη φάση αυτή έχουμε τους κατευθυνόμενους αυτοσχεδιασμούς και τη σωματική έκφραση, για την παρουσίαση της απειλής και της καταστροφής της ισορροπίας στον υδροβιότοπο.

Όλα τα παραπάνω είδη πουλιών και τα βατραχάκια κινούνται με αρμονικές κινήσεις σε όλο το χώρο σύμφωνα με τη μουσική μέχρι τη στιγμή που ακούγονται βαριά βήματα, γαβγίσματα και τουφεκιές. Τότε τα ζώα τρομαγμένα γυρίζουν στις φωλιές τους. Με κατάλληλη μουσική εμφανίζονται κυνηγοί, που με τα σκυλιά τους αναζητούν τα θηράματα και αφού σκοτώσουν μερικές πάπιες αποχωρούν μέσα σε θορύβους από τουφεκιές, γαβγίσματα και φωνές τρομαγμένων πουλιών. Η μουσική αλλάζει κι εμφανίζονται στον υδροβιότοπο οι εκδρομείς, οι οποίοι οργανώνουν τα πράγματά τους και, αδιαφορώντας για το περιβάλλον, αρχίζουν να κάνουν τα εξής: Kάποια από τα παιδιά παίζουν στα νερά της λίμνης ρίχνοντας πέτρες και κυνηγώντας τα βατραχάκια, κάποια άλλα κάνουν βόλτα στον υδροβιότοπο πειράζοντας τις φωλιές των πουλιών, σπάζοντας τα αβγά τους, ρυπαίνοντας το χώρο με σκουπίδια αλλά και με δυνατούς ήχους από το κασετόφωνο που έχουν μαζί τους, τρομάζοντας τα ζώα. Οι μεγαλύτεροι ανάβουν φωτιά, για να ψήσουν και πετούν παντού τα σκουπίδια τους. Όλα αυτά συνεχίζονται μέχρι τη στιγμή που αποφασίζουν να φύγουν αφήνοντας αναμμένη τη φωτιά, η οποία αρχίζει να εξαπλώνεται. Όλη η παραπάνω δραστηριότητα υποστηρίζεται με φωνές παιδιών, ήχους πέτρας που πέφτει στο νερό, κοάσματα βατράχων, φτερουγίσματα πουλιών, σπασίματα αβγών και φυτών.

Στο τέλος η μουσική αλλάζει και ακούγονται ήχοι από σειρήνες πυροσβεστικής, ενώ ταυτόχρονα με τους πυροσβέστες εμφανίζονται και οικολόγοι από διάφορες οργανώσεις, όπως η .W.W.F. Σβήνεται η φωτιά, αποκαθιστούνται οι κατεστραμμένες φωλιές και καθαρίζεται ο χώρος, ενώ η όλη δραστηριότητα του παιχνιδιού θα κλείσει με την παρέλαση όλων των παιδιών, που θα κρατούν στα χέρια γραπτά μηνύματα για την προστασία των υδροβιότοπων και του περιβάλλοντος γενικότερα.

Με το παιχνίδι αυτό μπορούμε να πετύχουμε την εμπέδωση πολλών γνώσεων για τους υδροβιότοπους, τα φυτά και τα ζώα που ζουν σε τέτοια μέρη, για την ισορροπία της φύσης και πόσο εύκολο είναι να τη διαταράξουμε με ενέργειές μας, που τις θεωρούμε απλές και φυσιολογικές, αλλά δημιουργούν πολλά προβλήματα στα ζώα και τα φυτά που ζουν κοντά μας. Περνούμε έτσι το μήνυμα πως πρέπει να είμαστε κοντά στη φύση, όμως να την προστατεύουμε και όχι να την καταστρέφουμε. Όλα αυτά τα πετυχαίνουμε βάζοντας τα παιδιά να εμπλακούν και να λειτουργήσουν, νιώθοντας τη χαρά της δημιουργίας και της συμμετοχής τους στο παιχνίδι.