"Συριανή Κουζίνα"

«Συριανή κουζίνα»

Τα πρόσωπα του έργου:

1.Παππούς

2.Γιαγιά

3.Εγγονή

4.Κυρα Άννα(από τη μεσαία τάξη)

5.Κυρία Ελπίδα(από εύπορη οικογένεια)

6.Νικόλας(εργάτης της κυρίας Ελπίδας)

7.Παπα-Τζώρτζης(καθολικός παπάς)

8.Φραγκίσκα(κορίτσι)

9.Λουίζα(κορίτσι)

10.Αντουανέττα(κορίτσι)

11.Μαργαρίτα(κορίτσι)

12.Θεία Μαριγούλα(κάτοικος χωριού)





( Σκηνικό εσωτερικού σπιτιού- ένας παππούς συζητά με την εγγονή του-η γιαγιά τακτοποιεί πράματα στο ψυγείο-σημερινή εποχή)

ΠΑΠΠΟΥΣ: ….έτσι που λες εγγόνα μου, στην εποχή μας αυτά συνέβαιναν! Όχι, γιατί εσείς τώρα τα θεωρείτε όλα εύκολα και απλά!!!

ΕΓΓΟΝΗ: Εντάξει, βρε παππού μου, όλα αυτά που μου είπες για τη ζωή σας, τις δυσκολίες σας, τους πολέμους σας… τα καταλαβαίνω, αλλά εδώ στη Σύρο η ζωή μαθαίνω πως, εκείνα τα χρόνια, ήταν εύκολη, σε σχέση με άλλες περιοχές τις Ελλάδας!

ΓΙΑΓΙΑ: Αχ, μικρούλα μου, μπορεί να μην πάτησαν οι Τούρκοι το πόδι τους εδώ, αλλά κι εμείς τα χρόνια εκείνα, και πολύ πριν από τον πόλεμο, προσπαθούσαμε να επιβιώσουμε. Υπήρχε φτώχεια και πείνα! Για να φάει μια οικογένεια, έπρεπε να φτιάχνουμε το καθημερινό μας φαγητό, με ό,τι υλικά είχαμε. Δεν υπήρχαν τα υλικά που έχουμε σήμερα. Έλα εδώ (την παίρνει κοντά της και κάθονται), γιατί ο παππούς σου δε σου μίλησε για τα πιο σημαντικά: τη ΔΙΑΤΡΟΦΗ μας.

(χαριτολογώντας) Βλέπεις αυτός τα έβρισκε όλα έτοιμα! Ας είναι καλά τα πεθερικά του!!! Πού τα βρίσκαμε;

ΕΓΓΟΝΗ: Δηλαδή, γιαγιά, δεν πηγαίνατε στο Super Market όπως τώρα;

ΓΙΑΓΙΑ: Όχι, κοριτσάκι μου! Αλλά ας τα πάρουμε από την αρχή. Για να εξασφαλίσουμε την τροφή μας για το χειμώνα που ερχόταν, αρχίζαμε το Σεπτέμβριο με τον τρύγο.

(μένουν αγάλματα-μπαίνουν ο παπα-Τζώρτζης και η

κυρα Άννα κρατώντας ένα μπουκάλι κρασί και μουστοκούλουρα)

ΠΑΠΑΣ: Έλα κυρα Άννα, φέτος η σοδειά μας στην Απάνω Μεριά ήταν καλή! Δόξα το Θεό! Και το κρασί μας το φτιάξαμε και το γλυκάδι μας, το μούστο, το πετιμέζι!

ΚΥΡΑ-ΑΝΝΑ: Τώρα κατάλαβα τη διαφορά του μούστου από το πετιμέζι, γιατί κι εγώ πάντα είχα ένα μπέρδεμα στο μυαλό μου γι’ αυτά τα δύο υλικά.
Όταν λέμε μούστο εννοούμε το χυμό των σταφυλιών που προκύπτει από το πάτημα.
Όταν λέμε πετιμέζι, εννοούμε το σιρόπι που προκύπτει από το βρασμό του χυμού των σταφυλιών, δηλαδή του μούστου. Είδες στο πάτημα τι έγινε παπά μου, Θεέ μου σχώρα με! Η Ρούσσενα, του Γιάννη μωρέ, ήπιε ήπιε κι εγώ δεν ξέρω πόσο! Γι αυτό χαχάνιζε σαν …άντε να μην πω!!!

ΠΑΠΑΣ: Μην κατηγορείς παιδί μου! Αφού ήταν νόστιμο το άτιμο!( Πίνει κρυφά από το μπουκάλι). Τα μουστοκούλουρά σου εξαιρετικά, αλλά δεν φτιάξαμε μουσταλευριά!!!

ΚΥΡΑ-ΑΝΝΑ: Θα φτιάξω παπά μου, άλλωστε γίνεται πολύ γρήγορα και τα παιδιά μου πρέπει να τρώνε, γιατί είναι πολύ θρεπτική! Κι αν βάλω και σουσάμι ουου… θα πάρουν όλο το ασβέστιο που χρειάζονται!!! Πάω να φτιάξω! Σε μισή ώρα έλα να σου δώσω να πάρεις και για τη μαμά σου! Και να της πεις να έρθει να φτιάξουμε τσακιστές ελιές την άλλη βδομάδα που έρχεται ο Οκτώβρης. Γεια σου πατέρα!

ΠΑΠΑΣ: Γεια σου κυρα Άννα σ’ ευχαριστώ πολύ!

ΓΙΑΓΙΑ: Τις τσακιστές ελιές με μάραθο σε άλμη, τις τρώγαμε πέντε-πέντε.

ΕΓΓΟΝΗ: Δεν καταλαβαίνω! Τσακιστές, μάραθο, άλμη!!! Τι είναι αυτά; (μένουν αγάλματα)

(μπαίνουν ο Νικόλας και η κυρία Ελπίδα)

ΝΙΚΟΛΑΣ: Κουράστηκα στο λιοτρίβι, κυρία Ελπίδα! Και τώρα έχω και να τσακίσω τις ελιές!

ΚΥΡΙΑ ΕΛΠΙΔΑ: Άντε βρε Νικόλα, και θα σου δώσω διπλό μεροκάματο. Ο καπετάνιος όταν θα έρθει από το ταξίδι του, θέλει να τις βρει έτοιμες για το κρασί του!!!

(παίρνει μια πέτρα, τις ελιές και ξεκινάει το χτύπημα- η κυρία Ελπίδα ετοιμάζει την άρμη)

ΝΙΚΟΛΑΣ: Τις τσάκισα, τις μωλώπισα! Τι να σας πω; Δείχνουν να είναι τέλειες!!!(δοκιμάζει)Μμμμ… αλλά είναι πικρές ακόμα! Θα τις βάλω σε νερό και σε 5-6 μέρες θα έρθω πάλι! Εσείς μην ξεχνάτε ν’ αλλάζετε το νερό κάθε μέρα για να ξεπικρίσουν. Μη δοκιμάσετε όμως μόνο την άκρη της! Γύρω απ’ το κουκούτσι κρατάνε πίκρα! Μην έρθει ο καπετάνιος και με μαλώσει!!!Και την άρμη, δηλαδή το νερό με το αλάτι μην ξεχάσουμε! Εγώ θα φέρω το μάραθο να τον βάλουμε μέσα και… καπετάνιε ποιος τη χάρη σου!!!

ΚΥΡΙΑ ΕΛΠΙΔΑ: Έννοια σου, Νικόλα μου! Θα το αλλάζω. Τώρα έλα να με βοηθήσεις να φουρνίσουμε το ψωμί. Είναι έτοιμο το ζυμάρι! Θα δώσουμε και στην οικογένεια του καπετάν Μάρκου. Τα πέντε παιδιά του, έχουν ανάγκη από τη βοήθειά μας.(φεύγουν)

ΠΑΠΠΟΥΣ: Κατάλαβες τώρα; Κάθε οικογένεια στον τόπο μας τα έφτιαχνε όλα αυτά. Αυτά είναι ο πολιτισμός μας, η κουλτούρα μας που λέτε κι εσείς οι νέοι, η ταυτότητά μας… η ζωή μας παιδί μου!!!

ΓΙΑΓΙΑ: Αμ, το Νοέμβριο!!! Ώρε τι γινόταν στα χοιροσφάγια. Πανηγύρια ολόκληρα!!!

ΠΑΠΠΟΥΣ: Θυμάσαι, γυναίκα μου!!! Εγώ ήμουν ο καλύτερος!!!

ΓΙΑΓΙΑ: Ε, μη γίνεσαι υπερβολικός… καλός ήσουν!!!(μένουν αγάλματα)

(η θεία Μαριγούλα υποδέχεται τους καλεσμένους της)

ΜΑΡΙΓΟΥΛΑ: Περάστε, περάστε… καλωσορίσατε!!!(μπαίνουν η Φραγκίσκα, η Λουίζα, η Αντουανέττα, η Μαργαρίτα , ο Παπάς, ο Νικόλας, η Κυρία Ελπίδα και η κυρα Άννα κρατώντας πεσκέσια)

ΟΛΟΙ ΜΑΖΙ: Και του χρόνου Θεία Μαριγούλα, και του χρόνου να ‘μαστε καλά.

ΦΡΑΓΚΙΣΚΑ: Έτοιμα τα κρεατινά για τα Χριστούγεννα.

ΛΟΥΙΖΑ: Τα λουκάνικα θα τα φυλάξω στη γλίνα.

ΑΝΤΟΥΑΝΕΤΤΑ: Τη λούζα και την κοιλιά τη γεμιστή θα την κρεμάσω στο στεγάδι για να την κόψουμε στο θέρος.

ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ: (ναζιάρικα)Την πηχτή και το χοιρινό θα τα φυλάξω για τον αρραβωνιαστικό μου που θα έρθει μες στις γιορτές από την Τήνο!

ΠΑΠΑΣ: Άντε, παιδί μου, να σας παντρέψω να ησυχάσω! (κάνει το σταυρό του)

ΚΥΡΙΑ ΕΛΠΙΔΑ: Κυρα Άννα, να κρατήσουμε την καθαρή γλίνα για τους κουραμπιέδες μας και τα φοινίκια μας!!!

ΚΥΡΑ ΑΝΝΑ: Έννοια σου, κυρία Ελπίδα μου, θα κρατήσουμε!

ΝΙΚΟΛΑΣ: Τα καημένα τα γουρουνάκια! Τα τάιζα , τα πότιζα τους έδινα λουκουμάκι και ξερά σύκα για να τα γλυκάνω! Και τώρα έγιναν λουκάνικα και σύγγλινα. Α, ρε κοινωνία άτιμη, κοινωνία ψεύτρα!!! Τουλάχιστον να έρθουν οι τσαμπούνες να το γλεντήσουμε λίγο για να ξεχάσουμε τον πόνο μας!( μπαίνουν δυο μουσικοί με τις τσαμπούνες τους και παίζουν -οι υπόλοιποι χορεύουν)(τελειώνει ο χορός-χαιρετιούνται δίνοντας ευχές και φεύγουν)

ΠΑΠΠΟΥΣ: Και να φανταστείς, εγγόνα μου, εγώ ήμουν ο πρώτος στο χορό!!!

(η γιαγιά τον κοιτάει ειρωνικά)

ΕΓΓΟΝΗ: Γιαγιά, το γάλα ήταν ΒΙΟΣΥΡ;

ΓΙΑΓΙΑ: Όχι, παιδί μου!Κι αυτό καλό είναι! Το παίρναμε από τις αγελάδες και τα κατσίκια. Το αρμέγαμε κανονικά με τα χεράκια μας, το βράζαμε για να μπορούμε να το πιούμε και φτιάχναμε πολλά είδη τυριών όπως: κοπανιστή, ξυνοτύρια και γιαούρτια, ρυζόγαλο και υπέροχη γαλατόσουπα!

ΠΑΠΠΟΥΣ: Εκείνη την τυρόπιτα με την ανάλατη, πότε θα τη φτιάξεις ρε γυναίκα;

ΓΙΑΓΙΑ: Μπα, ανάλατη ορέχτηκες; Θα δούμε, θα δούμε!(μένουν αγάλματα)

(μπαίνουν η Λουίζα με την Αντουανέττα)

ΛΟΥΙΖΑ: Πάμε να μαζέψουμε κάπαρη από την Άνω Σύρο ;

ΑΝΤΟΥΑΝΕΤΤΑ: Πάμε και αν βρούμε και αμπελόφυλλα από το κτήμα του Πρίντεζη, να πάρουμε, για να κάνουμε ντολμαδάκια.

(κάνουν πως μαζεύουν)

ΛΟΥΙΖΑ: Μεθαύριο είναι και ο γάμος της Μαργαρίτας. Θα περάσουμε ωραία. Να αποξηράνουμε στον ήλιο και αμύγδαλα, για να της κάνουμε και την παραδοσιακή σουμάδα.

ΑΝΤΟΥΑΝΕΤΤΑ: Αχ, πότε θα έρθει και η σειρά μας!!!

ΜΑΖΙ:(μένουν ακίνητες) Αχχχχχ!!!

ΠΑΠΠΟΥΣ: Την ωραιότερη σουμάδα την ήπια στο γάμο μου!!!

ΓΙΑΓΙΑ: Επιτέλους! Έλεος!!!

ΕΓΓΟΝΗ: (γελάει)

(μπαίνουν όλοι μαζί κρατώντας ποτήρια και δίσκους με γλυκά)

ΠΑΠΑΣ: Ωραίος γάμος! Ο ωραιότερος που έκανα τα τελευταία χρόνια! Μπράβο αγαπητοί μου! Να σας ζήσουνε!

ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ: Ευχαριστούμε πατέρα, ελάτε να σας κεράσουμε γλυκό του κουταλιού. Το έφτιαξα εγώ, με τα χεράκια μου! Φυστίκι!!!

ΟΛΟΙ ΜΑΖΙ: Να ζήσετε! Να ζήσετε!!!(μένουν ακίνητοι)

ΓΙΑΓΙΑ: (πάει ο παππούς να μιλήσει-στον παππού) Μην πεις τίποτε!!! Έτσι που λες κοριτσάκι μου. Όλα τότε ήταν αγνά, υγιεινά και χειροποίητα. Μπορεί να μην είχαμε πολλά, αλλά ήταν καλά. Πολλά από όλα αυτά τα υλικά που βγαίνουν στο νησί μας, τα χρησιμοποιούσαμε και σαν φάρμακο για τις αρρώστιες.

ΠΑΠΠΟΥΣ: Εγώ άλλο ήθελα να πω! Ξεχάσαμε τις παστελαριές, τα ξερά σύκα, τον πελτέ και τις λιαστές ντομάτες!!!

ΓΙΑΓΙΑ: Είπα κι εγώ! Έχει δίκιο ο παππούς σου! Οι παστελαριές είναι ξερά σύκα, που ξεραίνονται στον ήλιο στα τέλη του καλοκαιριού. Είναι άριστο συνοδευτικό για τον καφέ τα χειμωνιάτικα απογεύματα. Ένα παραδοσιακό γλυκό των Κυκλάδων.
Σε όλα τα νησιά τα σύκα αποξηραίνονται. Αρωματίζονται με βότανα και ξηρούς καρπούς.

ΠΑΠΠΟΥΣ: Ο πελτές είναι σάλτσα από ντομάτες με χοντρό αλάτι, χωρίς καθόλου υγρά και το φυλάγαμε σε δοχεία με λίγο λάδι από πάνω.

ΓΙΑΓΙΑ: Και οι λιαστές ντομάτες είναι ντομάτες κομμένες στη μέση, λιασμένες μέχρι να ξεραθούν με χοντρό αλάτι και περασμένες σε κλωστή.

ΠΑΠΠΟΥΣ: Ρε συ γυναίκα φτάνει πια! Ψόφησα της πείνας με όλα αυτά! Θα φάμε τίποτε;

ΕΓΓΟΝΗ: Να παραγγείλουμε σουβλάκια;

ΓΙΑΓΙΑ: Σου ‘χω έτοιμα σουβλάκια! Ορίστε!!!( της φέρνει σουβλάκια από φρούτα) Είναι νόστιμα και υγιεινά. Γιατί δεν πρέπει να ξεχνάμε την υγεία μας!!! Μπορεί να μην τρεφόμαστε συχνά με τα παραδοσιακά υγιεινά εδέσματα της Συριανής Κουζίνας, αλλά ας φροντίζουμε να ακολουθούμε σωστή διατροφή για εμάς και τα παιδιά μας!!!

ΠΑΠΠΟΥΣ: Γεια σου ρε γυναίκα!!! Δεν ξέρω αν το καταλάβατε, αλλά παντρεύτηκα την καλύτερη γυναίκα της Σύρου!!!

ΓΙΑΓΙΑ: Του κόσμου φοβάσαι να πεις;

ΠΑΠΠΟΥΣ: ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ!!!!

ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΤΕΛΟΥΣ

(έπαιξαν τσαμπούνες  ζωντανά- κεράστηκαν παραδοσιακά εδέσματα  στο τέλος(ΠΡΕΚΑΣ-ΑΘΥΜΑΡΙΤΗΣ)- Η κ. Λουκρητία Δούναβη έγραψε χιουμοριστικά στιχάκια ανάμεσα στους διαλόγους- και τα ενσωματώσαμε (ντοπιολαλιές) στο κείμενο)
To παραπάνω σενάριο το έγραψα ειδικά για την Γ΄τάξη του Ιδιωτικού Σχολείου "Ο Άγιος Γεώργιος", στο πλαίσιο του προγράμματος της Ευέλικτης Ζώνης.
Παρουσιάστηκε στο Θέατρο ΑΠΟΛΛΩΝ Σύρου στις 16-5-2011.